backBtn

Znaczenie wapnia i magnezu dla roślin

Opublikowano: 2023-07-17 img

Gleba jest ważnym i istotnym elementem biosfery.  Jej zasobność w przyswajalne formy makropierwiastków i mikropierwiastków niezbędnych znacząco wpływa na plonowanie roślin uprawnych.  Gleby Polski cechuje kwaśny odczyn (pH) oraz niska zasobność w przyswajalne formy pierwiastków. Cechy te są efektem pochodzenia materii macierzystej, z której zostały one wytworzone. Ponad 90% obszaru Polski stanowią gleby powstałe ze skał osadowych, głównie okruchowych luźnych przeniesionych przez lodowce ze Skandynawii. Proces glebotwórczy spowodował wytworzenie się dużej ilości jednostek typologicznych gleb w Polsce. Najliczniejszą grupę stanowią gleby bielicoziemne i brunatnoziemne, należące do typu gleb bielicowych i rdzawych, brunatnych kwaśnych i właściwych oraz gleb płowych (Witek 1979; Krasowicz i in. 2011). Dlatego, aż 80% użytków rolnych Polski jest w różnym stopniu naturalnie zakwaszonych, z czego  gleby bardzo kwaśne i kwaśne stanowią 42%  (Filipek 1997; Mocek i Owczarzak 2010; Krasowicz i in. 2011; Filipek i Skowrońska 2013; Rocznik Statystyczny Rolnictwa 2022). W glebach kwaśnych o pH 5,0 i niższym zwiększa się mobilność glinu, który powoduje zahamowanie wzrostu korzeni oraz działa fitotoksycznie na włośniki  powodując ich zamieranie. Wpływa to niekorzystnie  na relatywne pobranie NPK (Ryc. 1.) oraz transport wody i soli mineralnych z roztworu glebowego do części nadziemnych roślin. Rośliny uprawiane na zakwaszonych glebach mają mniejszą odporność na suszę, wymarzanie i porażenie przez choroby i szkodniki. W efekcie wytwarzają znacznie niższe plony (Ryc. 2.). Jedynym skutecznym sposobem regulacji odczynu gleby jest zabieg wapnowania (Kopiński i in. 2013; Krasowicz i in. 2011; Ochal 2012), który powoduje podwyższenie odczynu gleby co przyczynia się do wzrostu przyswajalności makropierwiastków pobieranych przez rośliny oraz wzrostu aktywności biologicznej gleby. Zabieg ten przyczynia się również do dostarczenia roślinom wapnia przyswajalnego oraz magnezu w przypadku zastosowania wapna z magnezem np. Radkowitu.  Rośliny uprawne mają różne zapotrzebowanie na wapń i magnez, które pełnią w roślinie szereg bardzo ważnych funkcji fizjologicznych (Tab. 1.).   Wapń pełni rolę zarówno strukturalną wchodząc w skład błon i ścian komórkowych jak i funkcję wtórnego przekaźnika informacji – uczestniczy w mechanizmach przekazywania sygnałów ze środowiska współdziałając w tych procesach z białkami m.in. kalmoduliną. Pektynian wapnia tworzący blaszkę  środkową  pełni ważną funkcję w stabilizacji komórek zapewniając jędrność tkanką, co gwarantuje wysoką wytrzymałość ścian komórkowych oraz utrzymuje integralność i spójność tkanek dzięki czemu pośrednio przyczynia się do zwiększenia odporności na patogeny i infekcje. Wapń ogranicza skutki stresu poprzez neutralizację reaktywnych form tlenu, powstających w komórkach roślinnych pod wpływem czynników stresowych. Kationy Ca2+ oraz K+ regulują gospodarką wodną rośliny poprzez  sterowanie procesem transpiracji. Rośliny odpowiednio odżywione wapniem są dłużej zielone oraz aktywne fotosyntetycznie, co w efekcie powoduje wzrost plonu.  (Wójcik 1998). Natomiast magnez reguluje intensywność fotosyntezy ponieważ warunkuje zawartość chlorofilu w liściach – jest głównym składnikiem chlorofilu. Decyduje także o przemianach energetycznych w roślinie, syntezie węglowodanów, tłuszczów i białek oraz transporcie asymilatów, ogranicza zawartość azotanów. Wykazano również, że magnez pobudza rozwój systemu korzeniowego i procesy pobierania przez rośliny składników pokarmowych z gleby (Kopcewicz i Lewak 2008). Dlatego planując prawidłowe nawożenie roślin uprawnych należy pamiętać o dostarczeniu im optymalnych ilości wapnia i magnezu. Jednymi z najlepszych nawozów zawierających te dobroczynne dla roślin pierwiastki mineralne są  SuperMag  i Polcalc MagnezPlus produkowane przez Polcalc Nawozy Wapniowe Sp. z o.o. . Wapń i magnez występujące w tych nawozach w formie przyswajalnej dla roślin korzystnie wpływają na  przebieg  procesów fizjologicznych przez co przyczyniają się do wzrostu plonów roślin uprawnych. Ich zastosowanie jest szczególnie polecane w przypadku gleb o odczynie kwaśnym, w których drastycznie rosną straty magnezu spowodowane jego wymywaniem, a zwiększona dostępność jonów glinu pogarsza pobieranie magnezu przez rośliny. Dlatego intensywne nawożenie tych gleb magnezem bez zmiany ich odczynu nie jest w pełni skuteczne.

Szczegółowych informacji o naszych nawozach oraz ich korzystnego wpływu na plonowanie roślin i właściwości gleby znajdą Państwo w artykułach zamieszczonych na naszej stronie internetowej (www. polcalc.pl). Zachęcamy również do kontaktu z naszymi dystrybutorami i przedstawicielami handlowymi firmy Polcalc Nawozy Wapniowe Sp z o. o..

Rycina 1. Relatywne pobranie NPK w zależności od odczynu gleby (źródło: cyt. za Pietr i Krysztoforski 2022)
Rycina 2. Wpływ pH gleby na uzyskany plon względny wybranych gatunków roślin uprawnych (źródło: Hałubowicz-Kliza 2006)
Tabela 1. Średnie pobranie składników pokarmowych z plonem głównym wybranych gatunków roślin uprawnych wraz z odpowiednią ilością plonu pobocznego (źródło: Kocoń 2012)   

Aktualności

Zainteresują cię również

arrowPrev
arrowNext
Wszystkie wpisy