Przygotowanie pomidorów do uprawy w gruncie
Prawidłowo wykonana rozsada pomidorów ma bardzo duży wpływ na wzrost sadzonek i ich odporność, co bezpośrednio przekłada się na plonowanie rośliny. Można ją wykonać samodzielnie lub zakupić już gotowe sadzonki pomidora i posadzić je do gruntu.
Podłoże, na które będą wysiewane, a następnie pikowane i do niego przesadzane pomidory, powinno spełniać odpowiednie warunki sanitarne. Nie może mieć w sobie nasion chwastów, nicieni ani patogenów pochodzenia bakteryjnego i grzybowego. Mogłyby one zagrażać wschodzącym siewkom i narażać je na choroby, co z kolei zaszkodziłoby zdrowiu roślin i wpłynęło negatywnie na przyszłe plony.
Kiedy wysiewać pomidory?
Przed wysianiem nasion pomidora powinno się przygotować dobrze rozbite i przepuszczalne podłoże. Nasionka wybranych odmian należy wysiewać albo do wielodoniczek po kilka nasion, albo do pojedynczych małych doniczek. Trzeba w miejscu wysiewu zrobić niewielkie wgłębienie w glebie i umieścić w nim nasiono, a następnie przykryć je delikatnie ziemią i zwilżyć jej powierzchnię. Do momentu wykiełkowania można przykryć wielodoniczki folią, aby zapewnić nasionom odpowiednie warunki do wzrostu. Folię należy odkrywać raz dziennie w celu przewietrzenia kiełkujących nasion. W fazie kiełkowania siewki muszą mieć zapewnioną temperaturę około 20 stopni Celsjusza. W ciągu 7 dni powinny pojawić się pierwsze wschody. Kiedy tylko zauważy się pierwsze siewki, należy zdjąć folię. Najlepiej, by w trakcie kiełkowania znalazły się w ogrzewanej szklarni.
Wysiewanie pomidorów najczęściej odbywa się na przełomie lutego i marca. Dobrze w tym przypadku kierować się wskazówkami kalendarza ogrodniczego. Terminy wysiewania pomidorów pod osłony są nieco inne niż w przypadku uprawy polowej. Jeśli chcemy posadzić je w polu, to najlepiej wysiać nasiona około 15 marca. Wtedy sadzonki będą gotowe do wsadzenia do gruntu po 15 maja. W tym okresie pojawiają się najczęściej majowe przymrozki.
Jak opiekować się sadzonkami?
Kiedy siewki mają około 3 tygodni, a na ich łodyżkach pojawiły się już dwie pary liści właściwych, można przystąpić do ich pikowania. Zabieg ten polega na przesadzeniu małych roślinek do pojedynczych, większych doniczek, na głębokość aż pod liścienie. To bardzo ważny zabieg pielęgnacyjny, który wpływa na to, że młode sadzonki pomidora lepiej rozwijają swój system korzeniowy. Nie można także zapominać o podlewaniu roślinek. Należy to robić dwa razy w tygodniu.
Sadzenie pomidorów w gruncie
Aby pomidory dobrze rosły, wymagają odpowiedniego podłoża o właściwym pH, zasobnego w składniki odżywcze. Konieczne jest także zapewnienie im ochrony przed szkodnikami i chorobami oraz zapobieganie rozprzestrzenianiu się chwastów.
Na jakim podłożu najlepiej rosną pomidory?
Najlepszymi glebami do wzrostu pomidorów są lessy, mady nadrzeczne oraz przepuszczalne czarnoziemy i zmineralizowane gleby torfowe. Warto jednak wiedzieć o tym, że pomidory posadzone na czarnoziemach i torfach owocują później i w związku z tym istnieje większe ryzyko przemarznięcia owoców podczas przymrozków. Rośliny posadzone na lżejszych glebach dają wcześniejszy plon i mają większą odporność na choroby. Optymalny odczyn pH dla pomidorów mieści się w przedziale od 5,2 do 6,0. Gleba musi być zasobna w wapń, ponieważ jego niedobory sprzyjają występowaniu suchej zgnilizny wierzchołków owoców. Z tego powodu wpływ wapnowania na wzrost roślin jest bardzo duży.
Do uprawy przemysłowej pomidorów najlepiej nadają się obszary, gdzie po 15–20 maja nie występują już przymrozki oraz nie pojawiają się wcześniej niż na początku października.
Płodozmian w uprawie pomidora
Na tym samym stanowisku można uprawiać pomidora co 3–4 lata. To konieczne ze względu na możliwość przenoszenia z roku na rok chorób lub patogenów grzybowych, które mogą przezimować w glebie i porazić całą plantację pomidora. Trzeba unikać bliskości pola ziemniaków przy uprawie pomidorów gruntowych – krzaczki mogłyby zostać porażone zarazą ziemniaczaną. Nie należy też sadzić pomidorów na polu po ziemniakach, gdyż wzrasta wtedy ryzyko pogryzienia krzaków przez chrząszcza stonki, który może wychodzić z ziemi po zimie. Dlatego niezwykle ważna jest technika płodozmianu w uprawie pomidora.
Pomidora można sadzić po zbożach, roślinach bobowatych, koniczynie, selerze, burakach, cebuli, ogórkach oraz warzywach kapustnych.
Odmiany pomidora, które rosną wysoko, korzenią się głęboko, dlatego tak ważne jest, by sadzić je po roślinach o płytszym systemie korzeniowym. Karłowate odmiany pomidora mają płytsze korzenie, mogą być więc sadzone po gatunkach głębiej korzeniących się, takich jak np. bób, burak czy warzywa kapustne.
Jakich składników odżywczych potrzebuje pomidor?
By zdrowo rosnąć, pomidor potrzebuje następujących składników odżywczych w glebie:
- 90–120 mg/dm3 azotu
- 60–80 mg/dm3 fosforu
- 200–250 mg/dm3 potasu
- 60–80 mg/dm3 magnezu
- 250–400 mg/dm3 wapnia
Czym należy wapnować uprawę pomidora?
Pomidor do prawidłowego wzrostu wymaga pH gleby od 5,2 do 6,0. Nie lubi jednak świeżego wapnowania gleby. Na lekkich glebach przeprowadza się ten zabieg co 2–3 lata, a na ciężkich – co 3–4 lata.
Dawkowanie nawozów wapniowych na polu przygotowywanym pod uprawę powinno wyglądać następująco:
- 10 dt/ha, gdy gleba jest lekka
- 15 dt/ha, gdy gleba jest średnio zwięzła
- 20 dt/ha, gdy gleba jest ciężka
Nie powinno się przekraczać tych dawek, gdyż większe stężenie wapnia może wywołać pogorszenie przyswajalności fosforu i mikroelementów. Warto zdecydować się na wapnowanie wapnem magnezowym, gdyż magnez w uprawach pomidorów również odgrywa ważną rolę.
Do wapnowania pola pod uprawę pomidora można zastosować wapno granulowane SUPERMAG firmy Polcalc. Należy podać dawkę od 400 do 500 kg na hektar. Najlepszy termin siewu wapna granulowanego to okres od żniw do późnej jesieni.
Jakie choroby najczęściej dotykają pomidory?
Chorobami, które najczęściej pojawiają się na uprawach pomidora, są:
- zaraza ziemniaczana – choroba grzybowa, która może spowodować utratę całych roślin;
- zgorzel podstawy łodygi i brunatna zgnilizna owoców pomidora – choroba grzybowa, która również może doprowadzić do utraty całych roślin;
- szara pleśń – choroba grzybowa dotykająca głównie uprawy pomidorów pod osłonami;
- rak bakteryjny pomidora – choroba bakteryjna powodująca obumieranie liści, a następnie gnicie owoców;
- sucha zgnilizna wierzchołków pomidora – fizjologiczna choroba wywołująca czarne plamy na owocach i wynikająca z niedoboru wapnia.
Jakie odmiany pomidora najlepiej sadzić w gruncie?
Do sadzenia w gruncie nadaje się wiele odmian pomidora. Wyróżniają się one odpornością na choroby, kształtem, smakiem i popularnością wśród konsumentów. Najczęściej można spotkać odmiany o kulistych lub podłużnych owocach:
- o kulistych owocach:
‘Anula’ – odmiana wczesna, owoce 90 g, odporne na pękanie
‘Delta’ – odmiana średnio wczesna, wiotkołodygowa, owoce 100 g, bez tendencji do pękania
‘Etna’ F1 – odmiana wczesna, bardzo plenna, owoce 90 g - o podłużnych owocach:
‘Bazalt’ – odmiana średnio wczesna, plenna, owoce 70 g
‘Kmicic’ – odmiana średnio wczesna, plenna, owoce 50 g
‘Lima’ – średnio wczesna, bardzo plenna, jedna z najstarszych odmian na terenie Polski, podłużne owoce do 70 g