Rozchwianie polskiego rolnictwa wywołane sytuacją geopolityczną, zwłaszcza wojną na Ukrainie, oraz bardzo niskimi cenami skupu zebranych płodów rolnych w sytuacji gdy ceny zastosowanych w ubiegłym roku nawozów były astronomicznie wysokie spowodowało konieczność ograniczenia wydatków na produkcję rolniczą. Rolnicy muszą szukać rezerw finansowych oraz zmniejszyć koszty produkcji rolnej poprzez „optymalizacje”, a raczej ograniczenie, poziomu nawożenia co wpłynie niekorzystnie na jakość i wielkość plonów. Niestety trudna sytuacja w rolnictwie polskim raczej w najbliższym czasie nie ulegnie poprawie, zwłaszcza jeśli chodzi o ceny skupu zbóż i rzepaku. Spośród wymienionych roślin uprawnych prawdopodobnie najgorsza sytuacja będzie na rynku zbóż, które stanowiły 67% upraw w strukturze zasiewów w 2023 roku tj. były uprawiane na powierzchni 5,9 mln ha użytków rolnych Polski. Wśród zbóż największy areał zajmowała pszenica ozima – 2.283.491,66 ha (stat.gov.pl). Dlatego w przypadku konieczności „optymalizacji” nawożenia mineralnego zbóż, a zwłaszcza pszenicy, niezbędne jest uregulowanie odczynu gleby przez zastosowanie wysokoreaktywnych węglanowych nawozów wapniowych takich jak Polcalc III Generacji lub wapniowo-magnezowych np. SuperMag. Krysztoforski (2019) podaje, że bardzo znaczny spadek zdolności pobierania składników pokarmowych przez rośliny występuje gdy odczyn gleby spadnie poniżej pH 5,5. Uregulowanie odczynu gleby wpływa znacząco na wzrost wykorzystania przez rośliny pierwiastków mineralnych (azotu, fosforu, potasu) z gleby i zastosowanych nawozów mineralnych. Pietr i Krysztoforski (2022) podają, że podniesienie odczynu gleby do pH 6,0, przy zastosowaniu stałej dawki nawozowej, powoduje ponad dwukrotny wzrost efektywności nawożenia NPK w porównaniu do poziomu wykorzystania tych makropierwiastków przy pH 5,0 (Ryc. 1.).
Uregulowanie odczynu gleby poprzez wapnowanie jak wykazali Deja i Remarczyk (2018) wpływa na przyrost plonów: pszenicy i jęczmienia o 15-30%, żyta i owsa o 10-15% Natomiast w przypadku gleb zakwaszonych o niskiej zawartości magnezu zastosowanie wapna z magnezem powoduje wzrost plonu zbóż o kolejne 10-15% (Deja i Remarczyk 2018). Pietr i Krysztoforski (2022) podają, że racjonalny program wapnowania tj. zachowanie optymalnego odczynu gleby na poziomie minimum pH 6,0 poprzez systematyczne aplikowanie niezbędnych dawek wapnia, w miarę potrzeb co roku, pozwoli uzyskać średnio o 400 kg zbóż z hektara więcej rocznie, a efekt będzie się utrzymywał przez wiele lat. Wykazano również, że uregulowanie odczynu gleby poprzez jej wapnowanie wpływa korzystnie na zwiększenie liczby pożytecznych bakterii glebowych. W glebach o lekko kwaśnym odczynie (pH 6,0-6,5) znacząco zwiększa się zawartość bakterii z rodzaju Azotobacter i Clostridium pasteurianum asymilujących wolny azot z powietrza (Krysztoforski 2019). Mogą one dostarczyć roślinom nawet do 30 kg N·ha-1,co umożliwia ograniczenie dawki tego pierwiastka w formie mineralnej przy zachowaniu założonego plonu ziarna pszenicy. Obecny rok charakteryzował się dużą zmiennością plonowania zbóż, a zwłaszcza pszenicy ozimej, w poszczególnych regionach Polski. W 2023r. średni plon wzorca (Pallas, RGT Kilimanjaro, Artist, Symetria) pszenicy w stacjach COBORU wyniósł 9,81 t·ha-1 dla poziomu ochrony a1 (coboru.gov.pl). Natomiast średni plon pszenicy uzyskany w Rolniczych Zakładach Doświadczalnych IUNG-PIB wynosił 6 t·ha-1 (iung.pl). Również w gospodarstwach indywidualnych średnie plony pszenicy kształtowały się na poziomie 6-6,5 t·ha-1 (www.farmer.pl). Prawdopodobnie w części gospodarstw można by było zwiększyć wielkość uzyskanego plonu ziarna pszenicy poprzez zwiększenie odczynu gleby do optymalnego ( pH 6,0-6,5). Wówczas uzyskany plon jak stwierdzili Deja i Remarczyk (2018) mógłby być wyższy o 15-30%, średnio 22,5% co w przeliczeniu na jeden hektar uprawy daje dodatkowo 1350-1460 kg ziarna pszenicy. Uwzględniając aktualne na 23.10.2023 rok ceny skupu ziarna pszenicy uzyskano by dodatkowe około 992-1073 zł·ha-1 (Ryc. 2.).
Uzyskana kwota całkowicie pokryje koszt zakupu i zastosowania wapna, a korzystny efekt wapnowania przyczyni się do wzrostu plonu kolejnej uprawy w zmianowaniu oraz znacząco poprawi warunki glebowe. Po odjęciu kosztu zakupu tony wapna granulowanego Polcalc III Generacji zysk z uprawy pszenicy wyniesie 490-573 zł·ha-1. Podniesienie odczynu gleby poprzez częste jej wapnowanie małymi dawkami powoduje stabilizację mikrobiologii gleby (Pietr i Krysztoforski 2022) oraz zmniejsza koncentrację jonów glinu, których wysoka zawartość w roztworze glebowym powoduje deformację stożków wzrostu i obumieranie włośników (Delhizei Ryan 1995). Dlatego wapnowanie gleby wpływa korzystnie na rozwój systemu korzeniowego rośliny co jest szczególnie istotne w latach suchych o znacznym deficycie wody opadowej dostępnej dla roślin Ryc. 3.).
Szczegółowych informacji dotyczących naszych produktów nawozowych oraz ich korzystnego wpływu na właściwości gleby uzyskają Państwo telefonując na infolinię: 880-880-801. Zachęcamy Państwa również do kontaktu z naszymi przedstawicielami handlowymi oraz dystrybutorami naszych nawozów, których aktualny wykaz znajdą Państwo na naszej stronie internetowej (www. polcalc.pl).
