Jakie warzywa lubią wapnowanie?

Opublikowano: 2022-09-09 / Data ostatniej aktualizacji: 2025-06-30

Na czym polega wapnowanie warzywnika?

Każdy ogród ma swój własny mikroklimat i właściwości gleby. Zanim zacznie się uprawiać warzywa, warto poznać jej specyfikę. Można w tym celu pobrać próbki ziemi i oddać je do laboratorium na badania. Dzięki temu będzie wiadomo, jaką kwasowość ma gleba w ogrodzie oraz jakie niedobory składników pokarmowych ją charakteryzują.

Jeżeli okaże się, że gleba ma wysoką kwasowość i niezbędne jest wyrównanie jej pH, warto pomyśleć o zastosowaniu wapna granulowanego, np. Polcalc III Generacji^® < SPRAWDŹ. Należy wymieszać je równomiernie z glebą w odpowiedniej dawce. Dzięki temu będzie się ono stopniowo uwalniać w ziemi i odkwaszać ją. Co więcej, jeśli wyniki badania pokazały niedobór magnezu w glebie, można zastosować wapno magnezowe zamiast zwykłego wapna, np. Polcalc Magnez Plus < SPRAWDŹ

Bardzo często zdarza się tak, że w wyniku zbyt kwaśnej gleby rośliny nie są w stanie prawidłowo rosnąć i się rozwijać. Czasami niskie pH sprawia, że pomimo znajdujących się w glebie składników odżywczych rośliny nie są w stanie ich przyswajać i marnieją, nie przynosząc oczekiwanych plonów. Dopiero gdy wyrówna się pH gleby, dostarczy się wapnia i magnezu, w roślinach odblokowuje się zdolność przyswajania składników pokarmowych. Dzięki temu mogą się prawidłowo rozwijać. Zwiększa się także ich odporność na choroby, w tym choroby grzybowe. Trzeba pamiętać o tym, by jednocześnie z wapnowaniem nie stosować innych nawozów, np. azotowych lub organicznych. Należy zachować pomiędzy nimi przynajmniej miesiąc przerwy.

Kiedy wapnować warzywnik?

Wapnowanie warzywnika najlepiej jest przeprowadzić jesienią po zakończeniu zbiorów w ogrodzie lub wczesną wiosną, minimum miesiąc przed wysiewem nasion lub zasadzeniem sadzonek. Dawkę wapna należy dostosować do wapnowanego obszaru i parametrów gleby, jakie chce się otrzymać.

Zabieg ten najlepiej przeprowadzić w ciepły, słoneczny i bezwietrzny dzień. Dzięki temu uniknie się nadmiernego pylenia. Należy pamiętać o tym, by równomiernie rozsypać wapno i wymieszać je z glebą.

Jakie warzywa lubią wapnowanie, a jakie nie?

Warzywami, które kiepsko sobie radzą w świeżo wapnowanej ziemi, są głównie:

• burak ćwikłowy,
• pomidor,
• cebula,
• seler,
• marchew,
• groch,
• ogórek,
• koper ogrodowy,
• kukurydza.

Te warzywa najlepiej sadzić lub wysiewać minimum rok po wapnowaniu, gdy stężenie wapnia w glebie się zmniejszy. Pozostałe warzywa w większości dobrze radzą sobie na świeżo wapnowanym podłożu.

Dobrym wzrostem na glebach wapiennych cieszy się większość owoców. Taka ziemia szczególnie sprzyja wzrostowi brzoskwiń. Maliny stanowią wyjątek, ale i one dadzą sobie radę na takiej glebie, jeśli będą odpowiednio nawadniane i ściółkowanie.

Na wapnowanych glebach dobrze radzą sobie także zioła, np. tymianek, szałwia, rozmaryn, hyzop czy szanta zwyczajna. Pietruszka z kolei będzie lepiej rosła w kolejnych latach po wapnowaniu gleby.

Co powoduje zakwaszenie gleby?

Do zakwaszenia gleby w ogrodzie dochodzi na skutek wielu czynników. Pierwszym z nich jest ukształtowanie geologiczne naszego kraju. Ze względu na to, że Polska znajduje się na terenach polodowcowych, około 60 proc. gleb jest kwaśne lub bardzo kwaśne. Niekorzystnie wpływają na glebę również procesy bielicowe, które sprawiają, że związki zasadowe wymywają się z górnych warstw i trafiają do tych znajdujących się poniżej.

Do zakwaszenia gleby przyczynia się także działalność człowieka. Poprzez uprawę warzyw i owoców, jak również stosowanie nawozów gleba ulega zakwaszeniu. Nie bez znaczenia pozostają również kwaśne deszcze i opady atmosferyczne, które wymywają z gleby wapń oraz inne składniki odżywcze.

Niskie pH gleby i wynikające z tego jej zakwaszenie także przyczyniają się do szybszego wymywania składników odżywczych z gleby. Pierwiastki takie jak: magnez, potas, azot i fosfor są trudniej przyswajalne i mniej biodostępne dla roślin. Dużo większe oddziaływanie na uprawiane gatunki mają metale ciężkie. Gorszym rozwojem charakteryzują się także mikroorganizmy, które działają wspierająco na wzrastanie sadzonek. Niskie pH zwiększa ryzyko zachorowania rośliny na różne choroby, w tym grzybowe. Konieczne jest wtedy zwiększenie kosztów przeznaczonych na środki ochrony roślin, by ratować plony.

Jaki nawóz wapniowy wybrać do warzyw?

Wapno do wapnowania warzywniaka należy wybierać w zależności od tego, jaki efekt chce się osiągnąć. To, które działa najszybciej, ma formę tlenkową. Określa się je także jako wapno palone lub budowlane. Można stosować je na ciężkich glebach lub tych o bardzo niskim odczynie pH. Nie należy go używać w okresie poprzedzającym siew lub sadzenie roślin.

Wapnem wolniej działającym i bezpieczniejszym w stosowaniu jest wapno węglanowe. Występuje ono naturalnie w przyrodzie. Ma dużo większą skuteczność niż tlenkowe. Może mieć np. formę kredy nawozowej. Można stosować je na glebach lekkich i średnich, ma też szybszą przyswajalność wapna. Dlatego wapnowanie nawozem o wyższej reaktywności, np. tlenkowym, mogłoby doprowadzić do dysproporcji i poważnych zaburzeń w glebie.

Jakie warzywa najlepiej rosną po wapnowaniu gleby?

Choć wiele warzyw źle znosi świeże wapnowanie, są również gatunki, które doskonale czują się w glebie o wyższym pH i lepiej rosną na podłożu odkwaszonym.

Warzywa dobrze tolerujące wapnowanie

• Kapusta biała i czerwona – warzywa kapustne dobrze rosną na glebach o pH 6,5-7,5. Są mniej podatne na choroby kapusty w zasadowym środowisku.
• Sałata – preferuje gleby żyzne, lekko zasadowe.
• Szpinak – dobrze rozwija się na glebach zrównoważonych pod względem kwasowości.
• Kalafior i brokuł – podobnie jak inne kapustne, lepiej rosną na glebach o odczynie obojętnym.
• Jarmuż – toleruje wyższe pH, wapnowanie poprawia jego kondycję i odporność.
• Kalarepa – wapń wspiera twardość zgrubienia i zapobiega pękaniu.
• Fasola – najlepiej rośnie na glebach lekko zasadowych.

Wapnowanie takich stanowisk może znacząco poprawić plony i ograniczyć problemy z chorobami grzybowymi, które częściej pojawiają się w kwaśnym środowisku.

Przeczytaj także: Płodozmian warzyw – jakie warzywa sadzić po sobie

Jak często wapnować warzywnik?

Częstotliwość wapnowania warzywnika zależy przede wszystkim od rodzaju gleby oraz jej naturalnej skłonności do zakwaszania się. Ogólna zasada mówi, że nie należy wykonywać tego zabiegu co roku. Zbyt częste wapnowanie warzywnika może zaburzyć równowagę chemiczną gleby i utrudnić roślinom przyswajanie niektórych składników pokarmowych.

Orientacyjne zalecenia wapnowania warzywnika w zależności od rodzaju gleby

• Gleby lekkie, piaszczyste – co 2-3 lata, ponieważ szybciej się zakwaszają.
• Gleby średnie, piaszczysto-gliniaste – co 3-4 lata.
• Gleby ciężkie, gliniaste, ilaste – wystarczy wapnować co 4-5 lat, ponieważ dłużej utrzymują odpowiednie pH.

Warto jednak traktować te przedziały jako orientacyjne i każdorazowo opierać decyzję o wapnowaniu na wynikach badania pH gleby. Tylko w ten sposób można dokładnie określić, kiedy gleba wymaga odkwaszenia.

Po przeprowadzeniu wapnowania warto przez kilka sezonów kontrolować pH gleby, aby upewnić się, że utrzymuje się ono na odpowiednim poziomie dla planowanych upraw.

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)