Uprawa cebuli – jak osiągnąć wysokie plony?

Opublikowano: 2023-01-26 / Data ostatniej aktualizacji: 2025-07-21

Uprawa cebuli wymaga dobrze przygotowanej gleby, optymalnego pH i przemyślanego nawożenia. Tylko przy odpowiednich warunkach można uzyskać wysokie plony i zdrowe rośliny. Dowiedz się, jak zadbać o stanowisko, wapnowanie i zasady płodozmianu, by Twoja cebula rosła jak najlepiej.

Jak przygotować glebę pod uprawę cebuli, aby dała duże plony?

Cebula najlepiej rośnie na glebie, która ma strukturę gruzełkowatą. Powinna mieć dobrze uregulowane stosunki wodno-powietrzne i cieplne. Cebula źle znosi nieodpowiednie pH gleby. Najlepiej rośnie przy pH 6,6–7,0 na glebach mineralnych lub pH 5,5–6,5 na glebach torfowych. Jeżeli pH nie będzie dobrze uregulowane, to rośliny zaczną gorzej rosnąć, pojawiające się liście będą jasnozielone, a ich wierzchołki powoli zżółkną. Dlatego niezwykle ważne dla całego rolnictwa jest przeprowadzanie zabiegu wapnowania. Obecnie przeprowadza się nawet wapnowanie użytków zielonych.

Płodozmian

Aby cebula przynosiła dorodne plony, konieczne jest zachowanie zasad płodozmianu. Nie można sadzić jej na tym samym stanowisku częściej niż co cztery lata. W ten sposób ograniczy się występowanie szkodników cebuli i chorobotwórczych patogenów. Cebulę można sadzić po marchwi, burakach, grochu, kapuście, fasoli czy zbożach, po których pole nie będzie zachwaszczone. To bardzo istotny aspekt, gdyż młoda cebulka jest bardzo wrażliwa na obecność chwastów. Płodozmian warzyw stanowi istotną praktykę, której celem jest zminimalizowanie występowania chorób i szkodników roślin.

Zalecane dawki nawozu

Dla uprawy cebuli bardzo duże znaczenie ma dostarczenie właściwej ilości składników odżywczych do gleby. Aby roślina mogła pobierać składniki pokarmowe, konieczne jest ustalenie odpowiedniego pH gleby. Azot to jeden ze szczególnie ważnych pierwiastków dla uprawy cebuli. Powinno się go dostarczyć od 100 do 150 kg na hektar, w dwóch dawkach. Pierwszą z nich należy zastosować w formie przedsiewnej, a drugą pogłównie, gdy cebula ma fazę od 1 do 4 liści właściwych, trzeba jednak pamiętać, by nie nawozić azotem pola cebuli później niż 15 czerwca. Podanie go po tym czasie może pogorszyć jakość warzyw, a także doprowadzić do opóźnienia w załamywaniu szczypioru.

Kolejnym ważnym dla tej rośliny pierwiastkiem jest fosfor – potrzebuje ona od 100 do 150 kg na hektar. Całą dawkę należy dostarczyć przed siewem cebuli. Można w tym celu zastosować nawóz w postaci fosforanu amonu, który pozwoli na zapewnienie dawki fosforu i jednocześnie startowej dawki azotu.

Pole cebuli trzeba nawieźć także potasem. Wysiewa się go wiosną razem z nawozem fosforowym i pierwszą dawką azotu. Można dostarczać go w postaci siarczanu potasu. Cebula potrzebuje dawki od 150 do 200 kg na hektar.

Ta roślina wymaga także dostarczenia siarki w dawce od 40 do 100 kg na hektar. Zanim jednak przystąpi się do wysiewu jakichkolwiek pierwiastków na pole cebuli, warto wykonać badania gleby w laboratorium, aby wiedzieć dokładnie, jakie niedobory pokarmowe ma ziemia na danym terenie.

Wapnowanie pola cebuli

Ze względu na dużą wrażliwość cebuli na wahania pH i zbyt dużą kwasowość gleby konieczne jest przeprowadzenie wapnowania. To warzywo potrzebuje od 400 do 600 kg wapnia na hektar. Można wykonać wapnowanie pogłówne lub wapnować pole przed sadzeniem cebuli.

W Polsce najczęściej stosuje się siew pasowo-rzędowy cebuli. Polega on na tym, że koła ciągnika rozstawia się na 135 cm, dzięki czemu wysiewa się cebulkę w rzędach co 27 cm. Mogą one być pojedyncze, podwójne lub potrójne. Za każdym takim rządkiem musi znajdować się pas o szerokości 54 cm, by można było przejechać.

Jakie cebule wybrać do uprawy?

Wśród wielu cebul znajduje się kilka szczególnie chętnie wybieranych do uprawy w Polsce. Są to: szalotka, cebula perłowa, Wolska, Bonus F1, Medusa F1 i Bruce F1.

Cebula szalotka

Cebula szalotka jest szczególnie ceniona w kuchni. Rośnie, tworząc gniazda małych cebulek. Może zimować w gruncie, ale najczęściej jest wykopywana w trakcie sezonu. Charakteryzuje się łagodniejszym smakiem niż inne odmiany. W lipcu jej liście zasychają – wtedy wykopuje się ją i suszy.

Cebula perłowa

Może być konserwowana w całości. Rozmnaża się z małych cebulek. Jest odmianą ozimą. Sadzi się ją w sierpniu, a plon zbiera w kolejnym roku, również w sierpniu. Nie najlepiej przechowuje się po zbiorze, nadaje się do szybkiego spożycia.

Cebula Wolska

Cebula Wolska późno plonuje, ma jednak wyrównane pod względem wielkości cebule (mają prawie taki sam kształt i wielkość). Ich masa wynosi od 90 do 160 gramów. Odmiana jest odporna na niskie temperatury i dobrze się przechowuje.

Bonus F1

Bonus F1 jest bardzo popularną odmianą cebuli o wczesnym plonowaniu. Daje niewielki odpad. Łatwo obiera się ją zarówno maszynowo, jak i ręcznie. Dobrze się przechowuje. Jest popularna w sprzedaży marketowej, gdzie można spotkać ją w workach.

Medusa F1

Medusa F1 jest określana jako następca cebuli Bonus F1. Daje duże, wczesne plony. Cebule mają dość podobną wielkość (od 65 do 85 mm). Ta odmiana jest odporna na majowe przymrozki. Można ją przechowywać nawet do marca kolejnego roku, oczywiście po odpowiednim wysuszeniu.

Bruce F1

Bruce F1 charakteryzuje się tym, że ma wysoką zawartość suchej masy i wyrównane cebule, które bardzo dobrze się przechowują. Nadaje się do pakowania i przechowywania w workach. Tę odmianę określa się jako cebulę, która po długim przechowywaniu jest praktycznie taka sama, jak w chwili zbioru.

Kalendarz uprawy cebuli

Etap	Termin	Uwagi
Badanie gleby i wapnowanie	Jesień / wczesna wiosna	Przed wapnowaniem sprawdź pH gleby, nie przekraczaj jednorazowej dawki  CaO 1,5-2 ton na ha
Wysiew/sadzenie cebuli	Marzec – kwiecień	W zależności od odmiany i rejonu
Pierwsze nawożenie azotem	Przed siewem	Dawkowanie według zaleceń
Drugie nawożenie azotem	Gdy cebula ma 1–4 liście	Nie później niż 15 czerwca
Odchwaszczanie i pielęgnacja	Kwiecień – czerwiec	Cebula jest szczególnie wrażliwa na zachwaszczenie od wschodów do fazy 3-4 liści
Zbiór i dosuszenie cebuli	Lipiec – sierpień	Po zaschnięciu szczypioru

Jakie zabiegi pielęgnacyjne należy wykonać na polu cebuli?

Bez względu na gleby występujące w Polsce konieczne jest przeprowadzanie zabiegów pielęgnacyjnych i ochronnych na polu uprawnym. Uprawa cebuli wymaga szczególnej uwagi, jeśli chodzi o pielęgnację.

Ochrona cebuli przed szkodnikami

Płodozmian powinien wpłynąć na ograniczenie występowania szkodników cebuli. Niestety czasami tak się zdarza, że atakują one plantację tego warzywa. Konieczne jest wtedy zastosowanie środków do zwalczania szkodników. Ważne, by podczas dawkowania ściśle stosować się do zaleceń etykiety.

Najczęstszymi szkodnikami cebuli są: śmietka cebulanka, niszczyk zjadliwy, wciornastek tytoniowiec, wgryzka szczypiorka, chowacz szczypiorak, mszyca cebulowo-wielożywna, pędraki, rolnice i miniarki.

Ochrona cebuli przed chorobami

Uprawa cebuli może zostać porażona chorobami. Płodozmian ogranicza to zjawisko, ale niestety nie wyklucza go całkowicie. Najczęściej cebula jest atakowana przez: białą zgniliznę, różową zgniliznę korzeni, mączniaka rzekomego, zgorzel siewek, głownię cebuli, zgniliznę szyjki, zgniliznę fuzaryjną, alternariozę cebuli, bakteriozę cebuli, głownię cebuli lub żółtą karłowatość. Aby wyeliminować choroby, które zaatakowały uprawę, konieczne jest przeprowadzenie oprysku środkiem ochrony roślin.

Odchwaszczanie uprawy cebuli

Chwasty są szczególnie groźne dla cebuli, gdy pojawiają się pierwsze siewki. Dlatego konieczne jest wykonywanie zabiegów odchwaszczających. Jeśli uprawia się cebulę z dymki, to istnieje mniejsze zagrożenie wynikające z wytłumienia jej przez chwasty. Istotne są działania spulchniające glebę, które wpływają na wzrost cebuli. Najlepiej jest spulchnić międzyrzędzia, używając kultywatora. Wystarczy spulchnić glebę na głębokość 3 cm.

Najczęstsze pytania (FAQ) dotyczące uprawy cebuli