Jak przygotować pole pod uprawę marchwi?
Aby przygotować pole pod uprawę marchwi, należy pamiętać o kilku ważnych kwestiach.
Wapnowanie
Jednym z najważniejszych zabiegów, jakie należy wykonać, przygotowując pole pod siew marchwi, jest jego wapnowanie. Marchew rośnie najlepiej przy pH od 6,5 do 7,5. Zawartość wapnia w glebie powinna wynosić od 1500 do 2000 mg/dm3. Dzięki takim warunkom ogranicza się możliwość pobierania z gleby przez marchew kadmu oraz szkodliwych azotanów.
Dawka wapna, jaką powinno się dostarczyć na pole przed siewem, wynosi od 500 do 1000 kg na hektar. Przed wysianiem jakiegokolwiek nawozu na pole należy przeprowadzić badanie gleby w laboratorium. Wapnowanie jest ważne również ze względu na ciągłe zakwaszanie gleb w Polsce. Z racji tego, że marchew nie lubi świeżo wapnowanego pola, można przeprowadzić wapnowanie gleby zimą.
Rola azotu w uprawie marchwi
Ważnym pierwiastkiem dla wzrostu marchwi jest azot. Jego odpowiednia zawartość w glebie pozwala ograniczyć pobieranie z niej szkodliwych substancji. Dawka, jaką powinno się dostarczyć podczas nawożenia, wynosi od 70 do 120 kg na hektar. Najlepszą formą azotu, jaką można dostarczyć marchwi, jest forma mocznikowa (amidowa). Nie powinno się jednak zbyt intensywnie nawozić marchwi azotem. Nie wolno tego robić też zbyt późno, gdyż przyczynia się to do gromadzenia szkodliwych substancji w korzeniu.
Nawożenie uprawy marchwi
Konieczne jest nawożenie uprawy marchwi fosforem i potasem. Dawki tych nawozów wynoszą od 60 do 80 kg na hektar fosforu i od 150 do 200 kg na hektar potasu. W trakcie uprawy można dokarmiać marchew dolistnie za pomocą nawozu z mikroelementami, borem, miedzią, manganem. Robi się to w fazie od 5 do 8 liści. Aby ograniczyć wchłanianie niekorzystnych pierwiastków z gleby, można też dokarmiać marchew przedsiewnie poprzez wysianie siarczanu manganu, a także pozakorzeniowo poprzez podanie w trakcie wzrostu 0,5% roztworu siarczanu manganu.
Odżywianie dolistne i ograniczenie kumulowania substancji niepożądanych w marchwi
Najlepsze plony marchwi osiąga się po jej wysianiu na glebach lekkich i dobrze przepuszczalnych. W uprawie marchwi istotne jest także zachowanie płodozmianu. Można ją wysiewać po zbożach, kukurydzy, porach, kapuście, kalafiorze lub kalarepie. Nie należy jednak robić tego po warzywach takich jak ziemniaki, fasola, groch, pietruszka, selery, buraki, czy kapusta brukselska.
Aby uzyskać plony marchwi w okresie letnim i jesiennym, należy ją siać w kwietniu i maju. Można wysiewać nasiona na płaską glebę, jednak wysiewane na redlinach dają o 30% wyższe plony. Chroni to też warzywo przed opadami ulewnych deszczy. Redliny formuje się przy pomocy agregatu. Najlepiej sprawdza się wysokość od 20 do 25 cm i szerokość od 20 do 30 cm. Odstęp między redlinami powinien wynosić od 68 do 75 cm.
Jak pielęgnować uprawę marchwi?
Bardzo ważnym zabiegiem na polu marchwi jest przeprowadzanie jego odchwaszczania. Należy odchwaścić pole jeszcze przed siewem, ale też dbać o to w trakcie wzrostu tego warzywa. Chwasty są wielką konkurencją dla rosnącej marchwi i powodują straty plonów. Największe straty odnotowuje się w okresie od wschodów marchwi do połowy okresu wegetacyjnego.
Do chwastów, które sieją największe spustoszenie w plantacji tego warzywa, zalicza się rdest powojowy, komosę białą, gorczycę polną, gwiazdnicę pospolitą, fiołek polny, a także starca zwyczajnego. Pole można odchwaszczać w sposób mechaniczny lub poprzez użycie odpowiednich herbicydów, które mają wymagane atesty i zostały zarejestrowane.
Choroby
Zagrożeniem dla upraw marchwi są także różne choroby, które mogą porazić plantację. Zalicza się do nich alternariozę naci, mączniaka prawdziwego i czarną zgniliznę korzeni. Chorobami glebowymi, które mogą również zaszkodzić uprawie marchwi, są: parch zwykły, ryzoktonioza, zgnilizna twardzikowa, czernienie korzeni czy sucha zgnilizna korzeni. Aby zapobiegać powstawaniu chorób, należy pamiętać o odpowiednim płodozmianie, a także o odchwaszczaniu upraw czy stosowaniu odpowiednich środków ochrony roślin. Płodozmian ma bardzo duży wpływ na opłacalność produkcji roślinnej w Polsce.
Szkodniki
Dla plantacji marchwi realnym zagrożeniem są mogące ją zaatakować szkodniki. To m.in. połyśnica marchwianka, mszyce czy szkodniki bytujące w glebie. Większość z nich zimuje w glebie, dlatego tak ważnym zabiegiem jest głęboka orka zimowa. Na tym samym stanowisku wolno wysiewać marchew raz na cztery lata, aby ograniczyć występowanie szkodników. Jeśli już się pojawiły, można je wabić do innych miejsc, odstraszać, a nawet zastosować zabiegi chemiczne w celu ich neutralizacji.
Zbiory
Zbiorów marchwi dokonuje się za pomocą specjalnych kombajnów, które można ustawić w formie jedno-, dwu- lub trzyrzędowej. Niektóre z kombajnów są wyposażone w ogławiacze naci. Najlepiej, by zbiór odbywał się w pogodny dzień, bez opadów atmosferycznych. Jeśli zbiera się marchew tuż po ulewnych deszczach, to skraca się czas jej przechowywania.
Jakie odmiany marchwi najlepiej sprawdzają się w uprawie przemysłowej?
Marchew można podzielić według kilku kategorii, takich jak kształt i wielkość korzenia, długość okresu wegetacyjnego, a także trwałość przechowywania. Marchew może mieć kulisty, owalny, stożkowaty, cylindryczny lub wrzecionowaty kształt korzenia. Długość takich korzeni w zależności od odmiany wynosi od 4 do 35 cm, a średnica od 3 do 7 cm. Według typu korzenie marchwi można podzielić na:
- Amsterdamski
- Berlikum
- Chantenay
- Flakkee
- Imperator
- Kuroda
- Mini
- Nantejski
- Parmex
W naszym kraju uprawia się najczęściej typy marchwi o takich korzeniach jak: Nantejski, Berlikum i Flakkee. Typ Nantejski ma wysoką tolerancję na wysokie temperatury i niewielką ilość opadów. Wykazuje też odporność na mączniaka prawdziwego. Berlikum ma wyrównaną średnicę korzeni. Natomiast typ Flakkee to głównie odmiany przemysłowe o gładkich i stożkowatych korzeniach. Marchew można podzielić według okresu wegetacyjnego na wczesną, średnio wczesną, średnio późną i późną.
Najczęściej uprawianymi odmianami marchwi są:
- ‘Anka’ – późna marchew przeznaczona na świeży rynek i przetwórstwo;
- ‘Aksona’ – późna marchew, przeznaczona na świeży rynek, przetwórstwo (głównie mrożonki dla dzieci), a także do przechowywania;
- ‘Fatima’ – późna marchew przeznaczona do przetwórstwa;
- ‘Flamanka’ – późna marchew przeznaczona na przetwórstwo i do przechowywania;
- ‘Galicja’ – marchew średnio wczesna przeznaczona na świeży rynek, przetwórstwo, a także do przechowywania;
- ‘Kalina’ – wczesna marchew przeznaczona na świeży rynek (zbiór pęczkowy) i na przetwórstwo (surówki, soki);
- ‘Kamila’ – marchew wczesna przeznaczona na świeży rynek (zbiór pęczkowy), a także na przetwórstwo (soki i surówki dla dzieci);
- ‘Rumba’ – marchew średnio wczesna przeznaczona na świeży rynek, przetwórstwo i do przechowywania;
- ‘Salsa’ – marchew późna przeznaczona na przetwórstwo (mrożonki, soki, susz), a także do przechowywania.
