Opublikowano: 2022-12-02 /
Data ostatniej aktualizacji: 2025-08-26
Pszenica ozima to jedno z najważniejszych zbóż uprawianych w Polsce. Jej wysoka plenność i jakość ziarna sprawiają, że jest podstawą wielu gospodarstw rolnych. Aby uzyskać dobre plony, nie wystarczy jednak tylko odpowiedni termin siewu pszenicy. Bardzo ważne są także właściwe nawożenie i przygotowanie gleby. Istotną rolę odgrywają tu zarówno makroelementy, takie jak azot, fosfor czy potas, jak i mikroelementy, które wspierają rozwój systemu korzeniowego oraz odporność roślin. Sprawdź, jak prawidłowo nawozić pszenicę ozimą i w jakich terminach podawać poszczególne dawki nawozów.
Spis treści
Kiedy siać nawóz pod pszenicę ozimą?
Przed siewem pszenicy trzeba przygotować glebę. Pierwszym zabiegiem, który należy wykonać, jest wapnowanie pola. Następnie użyźnia się je nawozami zawierającymi potas i fosfor. Wiosenne nawożenie pszenicy powinno polegać na zastosowaniu trzech dawek nawozu azotowego. Nie można również zapomnieć o dolistnym podaniu roślinie mikroelementów.
Nawożenie fosforem i potasem pszenicy ozimej
Fosfor i potas przyczyniają się do lepszego zimowania i większej odporności na choroby pszenicy ozimej. Dzięki fosforowi prawidłowo rozwija się system korzeniowy. Przekłada się to na lepsze pobieranie wody i składników odżywczych z gleby przez roślinę. Ten składnik mineralny sprawia, że pszenica ozima dużo szybciej regeneruje się po zimie. Lepiej też przyswaja azot z gleby i ma większe zaziarnienie kłosów.
Potas również pomaga pszenicy lepiej przyswajać azot i wspiera ją w przezimowaniu. Oprócz tego ma wpływ na gospodarkę wodną rośliny. Pomaga jej zatrzymać wodę w komórkach, co jest bardzo ważne szczególnie w okresie suszy.
Niedobory fosforu i potasu prowadzą do zredukowania systemu korzeniowego, co jest bardzo niekorzystne dla roślin, zwłaszcza podczas suszy. Pszenica słabiej się krzewi, ma niższą jakość i mniejszą masę ziarna. Dodatkowo rośliny gorzej zimują i są bardziej podatne na choroby grzybowe.
Fosfor i potas należy dostarczyć do gleby jesienią. Nawożenie przyniesie najlepsze efekty, gdy zostanie podane pod orkę siewną i wymieszane z warstwą gleby o grubości 10-20 cm. Pierwiastki te powinny znaleźć się w glebie 7-14 dni przed wysianiem pszenicy. Przy czym dobrą praktyką jest podanie przedsiewne całej dawki fosforu. Potas, ze względu na łatwe przemieszczanie się w glebie i szybsze wymywanie na lżejszych glebach, zaleca się podawać w dwóch dawkach – pierwszą dawkę (obejmującą ⅔ zalecanej porcji nawozu) dostarcza się przedsiewnie, a resztę potasu podaje się na przedwiośniu.
Dolistne dokarmianie nawozami pszenicy ozimej
Jesienią w fazie 3-4 liściom pszenicy ozimej podaje się nawóz mikroelementowy, zawierający m.in. miedź, żelazo, mangan, molibden, bor i cynk. Dzięki temu roślina będzie lepiej się ukorzeniać. Drugą dawkę nawozu dolistnego należy podać wiosną, na początku krzewienia. Powinien się w niej znaleźć nawóz mikroelementowy połączony z fosforowym. Trzecia dawka jest aplikowana w fazie strzelania w źdźbło. Na tym etapie ponownie trzeba podać nawóz mikroelementowy w połączeniu z nawozem fosforowym. Czwartą dawkę środka powinno się podać w fazie kłoszenia. Należy wtedy zastosować skoncentrowany nawóz fosforowo-potasowy. Nawożenie dolistne zbiega się w czasie z podawaniem środków ochrony roślin m.in. przeciw fungicydowych.
Wapnowanie pszenicy ozimej
Pszenica ozima rośnie najlepiej na glebie o odczynie pH od 5,5 do 7,5. Jeżeli pH wynosi 5,5 lub mniej, konieczne jest wapnowanie pola uprawnego. Proces wapnowania gleby pod pszenicę ozimą najlepiej przeprowadzać jesienią. Należy pamiętać o tym, by zachować minimum sześć tygodni odstępu między zastosowaniem wapnia a wysiewem nawozów fosforowych.
Niedobór wapnia w glebie i jej zakwaszenie hamują prawidłowy rozwój roślin i ograniczają przyswajanie składników odżywczych. Jeśli poza niedoborem wapnia dochodzi do niedoboru magnezu, to konieczne jest zastosowanie wapna magnezowego. Niedobór tych dwóch pierwiastków sprawia także, że rośliny nie są w stanie wykształcić prawidłowych korzeni.
Dobrym rozwiązaniem w przypadku jesiennego wapnowania gleby pod pszenicę ozimą jest zastosowanie produktów takich jak wapno granulowane Polcalc III Generacji® lub Polcalc Magnez Plus, jeśli występują również niedobory magnezu. Dawka wapna będzie zmieniała się w zależności od tego, o ile jednostek chce się podnieść pH gleby. Jeżeli przykładowo o 0,7-1,3, to należy zastosować od 500 do 700 kg wapna na hektar. Najwyższa dawka, jaką wolno stosować i przy tym jest ekonomicznie opłacalna, wynosi 1000 kg wapna na hektar. Taką ilość wapna aplikuje się przy silnie zakwaszonej glebie.
Jaki nawóz zastosować na pszenicę ozimą na wiosnę?
Azot to istotny pierwiastek dla pszenicy ozimej. Jest on szczególnie ważny, gdy rozpoczyna się wiosenna wegetacja. Wpływa na prawidłowy rozwój i wzrost roślin, a także ich dobre plonowanie.
Nawożenie azotem pszenicy ozimej
Pole pszenicy ozimej nawozi się azotem w trzech dawkach. Pierwszą dawkę podaje się wczesną wiosną. Aplikuje się wówczas od 30 do 60/80 kg azotu na hektar. Jeśli pszenica ozima ma ciemnozielony kolor, jest gęsta i dobrze rozkrzewiona, można podać mniejszą ilość preparatu. Jeżeli była późno siana, konieczna będzie większa dawka.
Po dawce startowej podaje się drugą dawkę wynoszącą od 40 do 60 kg azotu na hektar. To moment, gdy można wyczuć pierwsze kolanko, a pszenica ozima strzela w źdźbło.
W trzeciej dawce podaje się około 60 kg azotu na hektar. Następuje to w momencie, gdy roślina jest tuż przed kłoszeniem, aż do fazy przed otwarciem pochwy liściowej.
Jeśli chodzi o jesienne nawożenie azotem, to nie jest ono konieczne, gdyż pszenica w tym czasie nie pobiera dużych ilości tego pierwiastka. Jesienne podanie azotu to wymagany zabieg tylko wtedy, gdy pszenicę sieje się po innych zbożach. W takim przypadku podaje się od 20 do 30 kg azotu na hektar. Można go zaaplikować jesienią w formie amonowej lub amidowej. Azot w formie saletry zmniejsza szanse rośliny na przetrwanie zimy. Jeśli pszenica ozima jest siana po przedplonie rzepaku, buraka lub roślin bobowatych, nie ma konieczności podawania azotu przed jej siewem.
Jakie dawki nawozu stosować na pszenicę?
Prawidłowy wzrost pszenicy ozimej jest uzależniony od doboru odpowiednich dawek nawozów z mikro- i makroelementami.
Wymagania pokarmowe pszenicy ozimej
Pszenicę ozimą wysiewa się na najlepszych glebach ze względu na jej wysokie wymagania. Według zaleceń powinna być uprawiana na glebach kompleksu:
pszennego bardzo dobrego;
żytniego bardzo dobrego;
pszennego górskiego i zbożowego górskiego;
zbożowo-pastewnego mocnego.
Pszenica ma wysokie wymagania pokarmowe. Jeśli przyjmiemy, że z 1 hektara wyprodukuje się 8 ton, to pszenica pobierze z gleby: 184 kg azotu, 80 kg tlenku fosforu, 160 kg tlenku potasu, 40 kg tlenku magnezu oraz 40 kg tlenku wapnia.
FAQ – nawożenie i uprawa pszenicy ozimej
Kiedy wapnować glebę pod pszenicę ozimą?
Wapnowanie gleby pod pszenicę ozimą najlepiej przeprowadzać jesienią, minimum 6 tygodni przed wysiewem nawozów fosforowych. Pszenica rośnie najlepiej na glebach o pH 5,5-7,5.
Dlaczego wapnowanie pszenicy ozimej jest tak ważne?
Odpowiednie pH gleby wpływa na przyswajanie składników pokarmowych. Niedobór wapnia i zakwaszenie ograniczają rozwój systemu korzeniowego i zmniejszają plony.
Jakie nawozy stosować jesienią przed siewem pszenicy ozimej?
Jesienią podaje się nawozy z fosforem i potasem. Fosfor wspiera rozwój systemu korzeniowego, a potas poprawia zimowanie i gospodarkę wodną rośliny.
Czy pszenica ozima potrzebuje nawożenia azotem jesienią?
Z reguły nie ma takiej potrzeby, ponieważ roślina nie pobiera wówczas dużych ilości azotu. Wyjątkiem jest siew po innych zbożach, wtedy stosuje się dawkę 20-30 kg N/ha.
Kiedy nawozić pszenicę ozimą azotem wiosną?
Azot podaje się w trzech dawkach: 1. wczesną wiosną, w dawce 30-80 kg N/ha, 2. w fazie strzelania w źdźbło, w dawce 40-60 kg N/ha, 3. przed kłoszeniem, w dawce ok. 60 kg N/ha.
Jakie mikroelementy są ważne dla pszenicy ozimej?
W nawożeniu dolistnym pszenicy ozimej szczególnie istotne są: miedź, mangan, żelazo, cynk, molibden i bor. Wspierają one rozwój korzeni, zdrowotność roślin i lepsze wykorzystanie azotu.
W jakich fazach stosować nawożenie dolistne pszenicy ozimej?
Dolistne nawożenie pszenicy ozimej stosuje się kilka razy: – jesienią w fazie 3-4 liści, – wiosną na początku krzewienia, – w fazie strzelania w źdźbło, – w fazie kłoszenia, w połączeniu z ochroną fungicydową.
Jakie są wymagania pokarmowe pszenicy ozimej?
Przy plonie 8 t/ha pszenica pobiera z gleby średnio: 184 kg azotu, 80 kg fosforu (P₂O₅), 160 kg potasu (K₂O), 40 kg magnezu (MgO) i 40 kg wapnia (CaO).
Na jakich glebach najlepiej uprawiać pszenicę ozimą?
Pszenica ozima najlepiej rośnie na glebach żyznych, należących do kompleksów: pszennego bardzo dobrego, żytniego bardzo dobrego, pszennego i zbożowego górskiego oraz zbożowo-pastewnego mocnego.
Autor wpisu
Polcalc to uznana i solidna marka nawozów wapniowych. Od 2009 roku wspieramy rolników w osiąganiu lepszych plonów, oferując innowacyjne produkty i dzieląc się wiedzą opartą na doświadczeniu w terenie. Nasze rozwiązania łączą najwyższą skuteczność z nowoczesną technologią, tym samym pomagamy dbać o żyzność gleby i opłacalność upraw.
